ЛАТИНИСТ ЧЫШЫМ ТЕСХЭ

ЛАТИНИСТ ЧЫШЫМ ТЕСХЭ

Хэти сыт жырреIэ, адыгэ лъэпкъым зыщыщихъумэжыФынури, лъэпкъыу пщэдейм нэзгъэсынури и хэкуращ. Абы щхьэ хэхэсым щыIэ адыгэхэм ягумрэ ящхьэмрэ хэкум къэгъэзэн хуейщ. Адыгэ лъэпкъыр пкъыуэ унэ щыхъуижынур зэр хэкум щхьэ хэкум унэу къыщырагъажьам сыт диIэми абы ехьэлIэн абы егъэкIуу дэщIеин хуейщ унэр.
Адыгэ хэкурысхэм хэхэсымкIэ гугъэшхуэхэр яIэ щхьэ а гугъэхэр щIым къытегъэхъуэныр гугъущ. Ди гугъэхэм я нахъыбэр пщIыхьэпIэщ. Псоми пщIыхьэпIэр нэхъ тынш къызэрытщыхъум щхьэ мыр зи Iуэху къекIухэр нобэ къэс тIыншу дыжеин щхьэ къыддэIэпыкъуахэщ. Нобэ Латин тхыкIэр хэхэсым къащтэмэ куэдым къырагъэлыну жызыIэ гуэрхэр утыку къизэрыхьахэщ. Мы цIхухэр нетIэ зигугъу тщIа жей куум нэхъ зыми дэIэпыкъукъым. Хэкурысыу гу къэбзэкIэ лъэпкъым щхьэпэн Iуэху иужь ит ди щIэныгъэлI куэди “лъэпкъыр мыбыкIэ дыгъэкIуэтэнущ” жоуэ утыку къихьахэм щагъауэр.
Хэкурысхэм мыр зыррагъащIэ, хэхэсыр Фэ Фызэрегупщысыу нэкIуэжынукъым. Ахэм я нахъыбэр хэхэсым хэшыпсыхьынурэ хэкIуэдэжынухэщ. Хэкум сыт щыдиIэми абы тетлъхьэращ къытхуэнэжынур. Мыр икIи бзэщ, икIи хабзэщ, икIи цIыху бжыгъэщ.
Хэхэсым нобэ къэс батэ ягъэшащ. Нобэ Латин жоуэ ежьахэм хэкум щызэтетлъхьэу пщэдейм къытхуэнэжынум хагъэхъуэн щыIэкъым. ящIэ Iуэхум куэд зэтырикъутэнущ. Ахэм ящIэхэр зыщытхъумэжыФыну щыт хэкуракъым зыхуэгъэзар. Тыркум щырагъэкIуэкIа зэхуэсыми и гъэIум щыжаIа “нобэм и технологияр адыгэбзэм къыхуэдгъэсэбэпын щхьэ дызэхуос” жаIа щхьэ я гугъэр зэхуэсым иухыгъуэм ягъэIуам диубыдкъым. Аращи лъэпкъыр зыщIыпIэ зымышэну щыт чышым езгъэшэсхэм Фыхуэсакъ.
Маргъущ Везир
30.11.2014
23:19

VATAN(ADIGE YURDU/ÇERKESYA) İÇİN EL ELE….ÇERKES(ADIGE)…KAFKASYA(ADIGE YURDUNUN DA YER ALDIĞI COĞRAFYA, ama orayı kurtaracak fedailer değiliz ve biz sadece Adıge yurduyla ilgileniyoruz)…..HEDEF(YENİDEN VATANDA YEŞERMEK)….ACİL SORUNUMUZ(NE OLDUĞUMUZ, NE İSTEDİĞİMİZ VE NEYİ HEDEFLEDİĞİMİZİN FARKINDALIĞINDAN YOKSUN OLDUĞUMUZ İÇİN SOMUT BİR YÖNÜMÜZÜN OLMAYIŞI)

VATAN(ADIGE YURDU/ÇERKESYA) İÇİN EL ELE….ÇERKES(ADIGE)…KAFKASYA(ADIGE YURDUNUN DA YER ALDIĞI COĞRAFYA, ama orayı kurtaracak fedailer değiliz ve biz sadece Adıge yurduyla ilgileniyoruz)…..HEDEF(YENİDEN VATANDA YEŞERMEK)….ACİL SORUNUMUZ(NE OLDUĞUMUZ, NE İSTEDİĞİMİZ  VE NEYİ HEDEFLEDİĞİMİZİN FARKINDALIĞINDAN YOKSUN OLDUĞUMUZ İÇİN SOMUT BİR YÖNÜMÜZÜN OLMAYIŞI)

Biz Adıgelerin en büyük sorunlarından birisi de egolarımız çok büyük olduğu için çok büyük hedefler koymamız ve koyduğumuz hedeflere yetecek enerji ve kudretimiz olmadığı için masalsı düşlerle ömrümüzü tüketmemizdir. Her şeyin reçetesini yazan insanlar olduğumuz halde reçetemiz hiçbir şeye çare olamamaktadır. Parıltılı sözcüklerle yaşadığımız halde somut yaşantımız o parıltılardan yoksundur.

Öncelikle “vatan”, biz Adıge halkı için öncelikli olarak kurtarılacak bir unsur değil sahip çıkılacak bir unsurdur. Yani atalarımızın bilinen en uzak tarihten beri üzerinde çalışarak, terleyerek ve canlarını vererek sahipliklerini sürdürdükleri vatana uzaklardan nutuklar atarak elbette ki sahip çıkamayacağız. Vatana sahip çıkmanın yolu yüreği vatan sevgisiyle dolu insanların emeği ve alın terini vatanla buluşturmaktır. Ayakları yere basan düşüncelerde buluşmayı atlamak en büyük ihmalimiz olmuştur hep. Vatanı hep parıltılı sözcüklerle kurtarabileceğimiz zannıyla hep zamanımızı ve enerjimizi tükettik. Dokunmadığımız ve üzerinde olmadığımız vatanımızı oturduğumuz yerden defalarca kurtardık ve bu da yetmiyormuş gibi tüm Kafkasya’yı da defalarca dünyanın en etkin gücü haline getirdik. Ama hiçbir zaman vatanla ve de gelecekle ilgili gerçekte değiştirebildiğimiz bir şey olmadı. Bu yüzdendir ki ilk öncelikli hedefimiz halkımızda gerçek bir farkındalık oluşturmaktır. Farkındalığın oluşması için ise vatandaki ve diasporadaki gerçek şartları bilinir kılmak farkındalığın eylemlerinden ilk sırada gelenidir. Acıdır ki ne diaspora ne de anavatandaki halk birbirini gerçeklerle tanımamaktadır. İki taraf da birbirlerine birbirlerinden habersiz anlamlar yüklemekte ve ortada ise elle dokunulabilir gerçek, somut eylemler bulunmamaktadır.

Vatan neresidir?  Atalarımızın terk ederek bırakmak zorunda oldukları ve kendisini Adıge olarak adlandıran insanların tarihi yurdudur. Kelimenin kaynağı ne olursa olsun “Çerkes” kavramının ifade ettiği halk “Adıge” halkıdır. Çerkesya ve Adıge yurdu aynı coğrafyanın farklı adlandırmalarıdır. Vatanda yeniden tutunmanın ve yeniden yeşermenin yolu da tarihi Adıge yurdundaki Adıgelerin yoğun bulunduğu yerel yönetimlerin bulundukları yerlerden başlayarak diasporadaki insanımızın alın terini yeniden vatanla buluşturmaktan geçer. Bu aşamadan sonra ise vatanı barış içinde ayağa kaldırmaya inanmış insanlarla bu halk mutlaka insanlık ailesinde kendi kimliğiyle ayrıcalıklı yerini hak eder ve elde eder. Elbette ki vatandaki bütün halklarla barış içinde olunacaktır ancak çalışmak ve her şeyin en iyisini yapmak konusunda halkımız(Adıgeler) önde olacaktır(olmak zorundadır). Kısır, kana dayanan üstünlük anlayışı bırakılıp terlemeye ve üretmeye dayalı yaşantının asıl Adıge yaşantısı olduğu anlayışı içselleştirilecektir yeniden.

Durumu maddeleştirecek olursak:

  1. Adıge veya Çerkes halkının geleceği, tarihi anavatanda yeniden yeşermesine bağlı olduğu için yıllardır bizi oyalayan ve hiçbir gerçek adım atmadan enerjimizi tüketen anlayışları ortadan kaldırıp, dünya gerçeklerine dayalı ve halkımızın geleceğine hizmet edecek düşünsel farkındalığı oluşturmak ve bunu yaparken de kendi rengimizle yapmak önceliğimizdir.
  2. Diaspora ve anavatandaki insanlarımızın gerçekten birbirlerini tanımasını sağlamak ikinci önceliğimizdir. Halkın geleceğini yine halkın kendisi çizecektir. Halkımız birbirini tanımadığı için ortaya neyi beraber koyabileceklerini bilemektedir. Yapılacak somut işler iki taraflıdır ve iki tarafın fikirsel olarak tanışması ve buluşması sağlanmalıdır. Ortak irade bu aşamadan sonra ortaya çıkacaktır.

Marğuş Vezir

19.11.2014

22:14

ХЭКУРЫСХЭ:

ХЭКУРЫСХЭ:

Хэхэсымрэ хэкурысымрэ гупщысэкIэ зылъэтгъэIэсын хуейщ.

Хэхэсыр нэхъ зыщыщIэу щытыр ибзэкIэ зэрмытхэу зэр щытрат. Мыбы къыбгъэдэкIыуи хэкурысхэм зыпащIэу ахэм дэгъусэу зы еплыкIэ къытырагъэхъуэФакъым дунейм. Ауэ дыкыздэса нобэм мащIэми ибзэкIэ тхэуэ и гугпщысэхэр зыгъэлъагъуэ хэхэсхэр къытхэтхэщ. Мы Iуэхур лъэпкъымкIэ дызщыгуФIыкIын зы Iуэхущ.

Иджы хэкурысхэмрэ дэрэ зыр зым дызлъэIэсыну амалыгъуэ къыдетыр Iинтернетым. Хэхэсымрэ хэкурысымрэ цIыхугъэ зэхуэухъухэри зызэпащIа махъур. Iинтернетым нэхъыбэу зым зым япсэлъэ кIэщIхэр зэрапэсынрэ, зым зым я сурэтхэм щытхъунрэ, зым зым ФIыщIэ хуэщIынрэ нэхъ я зыпыщIэныгъэр къэгъэсэбэпкъым.

“Си лъэпкърэ си лъэпкъым и къэкIуэнымрэ” жызыIэ си хэкурыс шыпхъухэмрэ си къуэшхэмрэ сыныволъэIур. Ди лъэпкъым и къэкIуэнур дахэ зэр хъуныр зэпхар и хэкуращ. Фэ хэкум щекIуэкI пэжымкIэ хэхэсыр щыгъуазэ ФыщIыныр Фипщэрылъщ. Дэ хэхэсхэр сытым теухуауэ дауэ хэкум дилъэр тедгъувэжыФынуми зы гъуэгу къыздэдгъуэтын хуейщ. Ди лъэпкъ мащIэр зауэмрэ банэмрэ хэдмыдзэу ипщэдейм хэкум нэху къыщекIын щхьэ сыт дыщIэнуми зыдэдубыдыурэ дыщIэн хуейщ.

“Мор къытщыщIат, мыр къэхъуат”ым дыкIэрыкIыу “мыращ ди гъуэури абы дытэтщ”ым дыхуэныкъуэщ. ЦIыхум и Фэр Iувщи куэд дохуэр. Куэд дищхьэ къырикIуами дунейм псоуэ дыщытеткIэ диФэ дэдгъэхуам дыкIэрыкIыу дипщэдейр къэдлэжьын хуейщ. Дипщэдэйр къэдлэжьымэ мис абдеж дытIысынщи дищхьэ къырикIуахэр лъэныкъуэ едгъэзижынщ.

Хэкурыс ди шыпхъу, ди къуэшхэ; ди хэкум сыт хабзэм теухуауэ дылъэIэсынуми ар утыку къыздитлъхьэн хуейщ. Къэралыгъуэ хабзэкIэ, хэт сытым епхауэ сыт ищIэнкIэ, хэтыр дэнэ дауэ сыт ищIэу щыпсоункIэ гъэтэрэзауэ тщIэн хуейхэр къэтпсэлъыу икIи унаФэм икIи щIым къытегъувэн хуейщ.

Аращи ди хэкурыс ди лъэпкъэгъухэ, Фэ ФиIэр къэвмышимэ дэ дынебакъуэу ФидрыщIмкIэ дызпырыкIыныр гугъущ. КъэФщи Фи Iэхэр, зигур абыкIэ нэбакъуэхэм  ягу Iэпэхэр къэвубыд.

Маргъущ Везир

15.11.14

20:48

DİN

DİN

Konuşulması ve tartışılması en riskli olan konu dindir. Bilinçaltlarımıza yerleştirilen peşin kabuller vardır dinle ilgili. “Müslümanız ama aslında yaşantı tarzımız Müslümanlık değil ve keşke gerçekten Müslümanlığı yaşayabilseydik.” derken çoğu kişi şu anda cinayetleriyle Müslümanlık dünyasında yeşeren IŞİD zihniyetini bilinçaltlarında onaylayan bir söylemde bulunmaktadırlar. Örtünme konusunda da, kadının toplumdan soyutlanması konusunda da, Müslümanlık dışında bir dine geçenler konusunda da toplumun bilinçaltında IŞİDvari tepkiler onaylanmaktadır.

Bir insana saldırıp onu perişan etmenin en etkin ve kolay yolu dindir maalesef Müslümanların coğrafyasında. Hem demokrasi hem de şeriat aynı anda hedeflenir. Herkes demokrasiyle yaşamaktan ve kadının toplumda hak ettiği sosyal yere ilerleyişinden memnunken aynı anda da IŞİD örgütünün şu an uyguladığı sosyal düzenin sosyal yaşantı tarzı olması gerektiği de savunulmaktadır. Birbiriyle bunca çelişen bir ortamda da din kolayca insanları sömürme aracına dönüşmektedir.

Şu an sorsanız sokağa çıkıp insanlara: “dinden çıkana ne yapmalı, kadının dine göre yeri nedir, oruç tutmayana ne yapmak gerekir…” çoğundan aldığınız cevap sıradan bir IŞİD militanının cevabından farklı olmayacaktır.

Kimse kandırmasın kendini. Toplumun çoğunluğu dürüst ve net değil din konusunda. Din diye aralara sıkıştırılarak yutturulmuş karabasanlarla yaşamak zorunda bırakılmış Müslüman toplumlar bu yüzden karanlık ve bu yüzden coğrafyaları sürekli kan içinde. Birileri çıkar “İslam aslında barış dinidir.” der. Bu iyi niyetli yaklaşımların sahiplerini öyle bir köşeye sıkıştırırlar ki bu insanlar ya tamamen susturulurlar veya da bilinçaltlarındaki suçluluklarla potansiyel IŞİDci olarak bizi cehenneme yollamaya başlarlar bir süre sonra.

İslam dini öyle bir hale sokulmuştur ki dışarıdan parıltılı ve cazip olarak sizi içine çeker. Ancak bir kez Müslüman olduktan sonra sosyal yaşantı o kadar çok suçluluk duygusu önünüze koymaya başlar ki artık dünya çile alanına evrilir. Her gün cehenneme yollandığınız her gün Yaratıcının gazabıyla titrediğiniz zavallı bir insancık oluverirsiniz. Birileri hep sizin adınıza düşünmekte, Yaratıcı katında size ayrıcalık sağlamaya uğraşmaktadır.

Ayrıca en rahatsız edici konu da Yaratıcı adına, yoldan çıkana haddini bildirme konusunda herkesin yetkili olmasıdır. Bu da linç psikolojisiyle hareket eden hastalıklı bir topluma yol açmaktadır.

Dinler insanlığın hayat kalitesini ve insanın insanlığının kalitesini arttırmak iddiasıyla ortaya çıkarlar. Bir din ne kadar kaliteli olursa olsun eğer kalitesiz insanlar onu kendilerine alet etmişlerse artık o, kalitesiz insanların kendilerinin kalitesizliğini örtmesine yarayan bir olgudan başkaca bir şey değildir…

Marğuş Vezir

18.10.14

23:40

DİN 2

DİN 2

Eğer bir olgu farkınızı, farklılığınızı, renginizi yok edip sadece kendi rengine yaşama hakkı tanıyorsa, sadece kendisine benzeyene hayat hakkı tanıyorsa, kendi çemberine girene kadar size en şirin görünüp onun çemberine girdikten sonra çemberin dışına çıktığınızda sizi yok etmek için saldırıyorsa o olguda insana değer yoktur. Din insanın insan olma kalitesini arttırmak yerine kutsal objeleri kullanarak sizi bir şablona hapsetmeye başlamışsa/hapsediyorsa kokan tuz nasıl çare olacak çürümeyi engellemeye… Ve biz maalesef kokmaya yüz tutmuş bir tuzu satmaya çalışıyoruz. Tuzun koktuğunu ifade edenlere de maalesef ki acımasızca boykot uyguluyoruz. Çoğu kimse yürekli olamıyor gerçeği ifade ederken ve istemezsek de cebimizde biraz kokulu tuzdan bulunduruyoruz ve gerçeklere bu kokulu tuzdan ekiyoruz maalesef. Çünkü olgu tüm imkânlarıyla sizi yok etmek için acımasızca saldırıyor ve kokusunun sinmediği hiçbir şeye tahammül etmiyor. Hem ruhsal hem de fiziksel dünyanız tehdit altında olduğundan gerçek düşüncelerinizi kokunun altına –korkarak- gizlemek zorunda bırakılıyorsunuz.

Din olgusunun amacı renkleri korumak veya kendi renginizi buldurmak değildir. İnsan olmanın en güzel renginin kendi renkleri olduğuna inandırdığı diğer olgu sahiplerine amacına erdikten sonra öyle bir saldırmaya başlıyor ki olgu sahipleri zamanla tüm renklerini din olgusunun renklerine kurban ediyorlar. Din olgusu önce Khazanıkhue Jabağ gibi iki tarafa da şirin görünen ancak asıl amacı bir şekilde toplumu kendi soluksuz rengiyle boyamak ve topluma bunu solutmak olan insanları öne sürmektedir. Bu insanlar topluma kendi renklerini de yaşatacaklarını vadederek toplumun bilinçaltını ele geçirirler. Daha sonra ise toplumun bilinçaltına zamanla Yaratıcının rengi zannettirdikleri renkleri yani soluksuz gölgeleri doldururlar. Toplum zamanla kendi renklerini yargılamaya başlar veya rengiyle davranırken çekinmeye başlar. Bilinçaltına sokulan “kutsalın dışında kalma” düşüncesini çok iyi kullanan din tüccarları “kutsal”ı öyle bir şantaja dönüştürürler ve öyle bir korkuya sebep olurlar ki artık insanlar korkularından düşünemez hale gelirler. Sonuçta toplumun kendi öz değerleri gelişemez ve din olgusunun saldırılarından dolayı yok olur gider. Değerler, toplumun doğal yapısının değerleri olmadığı için din olgusunu işletmek için arada sürekli aracılar bulunur ve bu aracılar güya sözde en büyük değeri insanlara ulaştıran, açıklayan aracılardır. Bu aracılar hep ayrıcalıklıdır. Toplum zamanla bu aracıların onaylamadığı hiçbir değere yaşama hakkı tanımayan bir yapıya evrilir. Böyle bir toplum ise binyıllardır tecrübe edip sentezlediği değerleri yitirdiği için artık doğal olmaktan uzaklaşmıştır ve artık değer üretemediği için sadece hayatını ve fiziksel ürünleri tüketen ve üretmeyen bir yapıya evrilmiştir. Bu aşamada toplum -aslında bir şeylerin ters olduğunu fark etse bile- yapısal olarak gerçekleri yaşamayan, sadece yaşadığı her şeye dinsel bir bahane bulan bir durumdadır. Böyle bir toplumda ise kutsal değerler kullanılarak o toplum sonuna kadar sömürülebilir. Din olgusu bazen bugün yaptıklarının tam tersini yarın gerçekleştirebilir ve kutsal bahaneler her şeyi örter.

Adıge toplumu fiziki olarak en ağır savaşları verdiği bir zamanda yoğun olarak dinle muhattap kılınmıştır. Dini ihraç edenler önce uğruna mücadele edilen amacın kendi amaçları olduğu fikrini bilinçaltlarına ustalıkla yerleştirmişler, daha sonra ise aynı dinin mensubu ve dinle daha uzun geçmişi olan bir toplumun sanal vaadlerine toplumu inandırabilmişler, toplumun insanlık tarihi boyunca edindiği tecrübelerden toplumu kopararak kendi vaadlerinin peşine toplumu takabilmişlerdir. Doğal refleksini kaybeden toplum ise yok oluşun kucağına düşmüş sahipsiz olarak dağılmış ve perişan olmuştur. Din her seferinde toplumda artakalanları kendisinin kurtardığı düşüncesini bilinçaltlarına yerleştirmeye girişmiş ancak her seferinde de toplum hafızasından xabzeyi de kazımaya çabalamıştır. Toplum en sonunda öyle bir hale gelmiştir ki xabzesi için ya dini bahaneler aramaya başlamış ya da onu kimi yerlerde hayatından ayıklamıştır.

Sonuç: Toplum kendi iç dinamiklerine dönmelidir. Herkesin kendi rengini bulmasının yolunu açan ve insan olma olgusunu en tepeye yerleştiren ve diğer tüm olguları onun altında benimsediği için olgularla çatışmayan yapısına tekrar dönmelidir… Adıge olmayı tekrar keşfetmeli ve o ülkeye yelken açmalıyız kısaca.

Marğuş Vezir

12.11.2014

23:21

 

LATİNİST KURTARICILARIMIZA

LATİNİST KURTARICILARIMIZA

Bir zamanlar ben de Latin harflerinin diasporadaki halkımızın bir şeyler üretmesine vesile olacağı zannıyla ve de diasporada yazmak çizmek isteyen insanların önünü açacağı düşüncesiyle standart bir hale getirilmesini savunup, yazıp çizmiştim. Biraz da dijital dünyada daha yaygın olduğu düşüncesiyle Latinin daha işlevsel olduğunu düşünmüştüm. Eğer halkımız diasporada edebi ürünler ortaya koyuyor olsaydı ve güçlü bir şekilde bilinç düzeyini arttırmak için Kril harfleri daha az işlevsel olsaydı haklı olabilirdim.

Kim ne derse dersin Adıge halkının var oluşu vatanına bağlıdır. Vatandaki insanların benimsediği ve Adıge halkının yazılı hale getirip yaşatabildiği ve toplumuna yeniden can veren edebi ögelerin yazı formu kril harfleriyle olanıdır. Birilerinin dediği “yazı kodlamadan ibarettir “anlayışı doğru gibi görünse de alfabe ile ilgili gerçeği yansıtmamaktadır. Eğer sadece kodlama ihtiyacı olsa ve ortada ürünler olsa ortada hiç sorun olmazdı ve latin harflerini seve seve kullanırdık. Ancak bir tarafta zaten anavatanda yaşayan ve üretebilen bir mekanizma kodlama ihtiyacını Krille gidermişken o insanların ürettiklerini içselleştirip üstüne katmak yerine üretemeyen mekanizmanın kodlamayı çözüme kavuşturup neyin önünü açacağı anlaşılmazdır.

Bizi anavatanımızla bağlayan oradaki insanlarımıza mesajımızı ileten varlığımız dilimizdir. Anavatanla duygu birliği sağlamanın yolu kullandığımız dili ses kodunda olduğu gibi yazı kodunda da ortaklaştırmaktır. Biz anavatana sadece elimizde kalanları yeniden taşıyacağız ve oradakiyle bütünleştireceğiz. Biz bulunduğumuz yerlerde güçlü edebi ürünler yaratıp onu tüm halkımıza mal etmek ve halkımızın yolunu edebi hareketimizle yönlendirmekten çok uzağız. Güçlü bir edebi üretkenliği olmayan diasporada dili ve kültürü yaşatmanın latin kodlamasına bağlanması ayakları yere basmayan bir düşüncedir. Bu düşünce, latin kodlaması kullanan Türkiye’de hiyeroglif kodlaması ile edebiyatı yeniden yaratmak düşüncesi kadar saçmadır.

Şu anda Latin harfleriyle çok iş becerecekleri zannına sahip insanlar anavatandaki insanlarla acaba hangi kodlamayla anlaşıyorlar. Ortaya koyacakları hangi değerlerle anavatan için itici güç olacaklar sormak lazım. Anavatan bir zemindir ve kodlama da bizi bağlayan bağdır. Anavatanın kodlamasından uzaklaşmamız acaba birilerinin bizi başka bir şey için kodlaması için mi diye de sorma gereği hissediyor insan.

Meselemiz sadece dil meselemiz var ve kodlamayı çözerek tüm meselelerimiz halledileceğiz meselesi değildir. İlk önce varlığımızın vatanda devam ettirilebileceğinin farkındalığını oluşturmak lazımdır. Daha sonra öncelikli olarak toplumumuzu ileriye taşıyabilmenin anahtar ögesi dilin farkındalığının oluşturulması gerekmektedir toplumumuzda. Farkındalıktan sonra ise her şey vatana göre kodlanacaktır otomatikman. Dil vatana dokunacak ellerimiz ve vatanı duyacak kulaklarımız olacaktır böylece.

Marğuş Vezir

09.11.14

02:27

ЛЪЭПКЪ

ЛЪЭПКЪ

Пкъырыпкъ дыхъури дызэпкъырылъэлъащ лъэпкъыр. Ипэ ди гупщысэр дигухэм зыпкъыу зэФIэгъувэжын тIанэи лъэпкъыр зыпкъыу хэкум щIызэФIэгъувэжын хуейщ. Ныкъуэ дыкъуэу аткIэ мыткIэ щыпсо дипкъым къытхуилэжын щыIэкъым. дыщыхъуижын сымэджэщыр ди хэкуращ.

Нобэ къэс хэхэсымрэ хэкурысымрэ зым зым зэхуэпэбгъа къудейщ нахъ зыпкъым зэрри Iэпкълъэпкъым гу лъатэу мыбы теухуауэ зыри ящIакъым. Хэхэсым икIыр ФIыуэ ягъэхьащIащ, ауэ езыхэри къакIуэу япкъым щыщым и хьэл пэжыр зырагъащIакъым. Пкъым къыпыупщIа пкъым щыщыр пкъым пыкIэжыФын щхьэ ар щыпыдэжын щыхуей зэман щыIэу ар зэрФIэкIыу пкъым зэрримдэжым хуэдэщ дэ ди Iуэхур. Хэхэсыр хэкум щыIэ лъэпкъым къыпыупщIа пыупщIагъащи ар пыдэжын щыхуей зэманыр иухыгъуэм нэсыным куэд иIэжкъым. Хэкур сымэджэщыу жысIат. Хэкум щыдгъэхъуижыну щыт ди пкъым щIэхыу нэгъасижын хуейщ ипкъым щыщхэр. Нэдмыгъэсижыу щытмэ нэмсижахэр щхьэхуэу зыпкъ хъуижыФынукъыми икIи Фынухэрэ хэкIуэдэжынухэщ. Хэкум щыIэ пкъыри ныкъуэ дыкъуэу къанэуэ щытми игур тэмэму щытмэ ныкъуагъэ дыкъуагъэ зимыIэ щIэблэ къыщыщIэхъуэжынущ хэкум.

Ди лъэпкъым хабзэ дахэу дунейм къытеувэФыну къару зыхэлъ гупщысэ Iэджэ иIэщ лъэпкъым ипщэдейр зэФIигъувэжыФыну. Ипэ хабзэр къэзгъащIэну щыт ди гупщысэхэр макъкIэ къыжытIэн хуэйщ. Макъыр лъэпкъым псом ятхьэкIумэм иIуа нэужь лIэпкъкIэ иунаФэр щIыуэ абы Фэ къытедгъэуэн хуейщ. Аращи хабзэу дунейм къытедгъэпсэн хуей гупщысэхэр. Ныджы щыщIэдзау инурэ къыжытIэу ар къагъэщIэным и гъуэгум техьэн хуейщ.

фыкъэблагъэ псори. Лэпкъ зэпкъырылъэлъар псо дыщIижын щхьэ иIэ маржэ!

Маргъущ Везир

07.11.14

22:11

ANLAM

ANLAM

İnsanı arayışlara iten ve bir şeyler yapmasına yol açan en önemli harekete geçirici güç hayatına anlam katma isteğidir. Ya da bazen hayatında yitirdiği anlamı yeniden hayatında yaratma isteğidir.

Bir Adıge olmanın sosyal yaşantıdaki güzelliğini iliklerine kadar yaşamış insanlarız bir kısmımız. Bir Adıge delikanlısı veya Adıge genç kızı olmanın o büyülü güzelliğini tattık pek çoğumuz. Halkımızın tüm yitirdiklerine rağmen bize aktardığı o, yüreğimizi soluklandıran esintiler pek çoğumuzun ruhunda tatlı ve vazgeçilmez bir bağımlılık oldu. Organik olarak birbirimizden koptukça ve dağıldıkça geçmişimizde tattığımız ve yeni hayatta dokunamadığımız o bağımlılıklarımız ruhumuzu tırmalamaya başladı ve bizi harekete geçip yeniden o anlamı hem kendi hem de çocuklarımızın hayatına katmak için bir yol bulma konusunda artan şiddette isteğini kulaklarımıza fısıldamaya başladı.

Elimizde halkımıza yol gösterme ve örnek olma anlamında kalan son sağlam güç bu güzelim duyguları hayatında tatmış insanları uygun ortam ve şekillerde halkımızın geleceğine katkıda bulunacak fiili ortamların içine katmakla ortaya çıkarılacak güçtür. Böyle bir gücün harekete geçmesiyle kimlik ve kendini konumlandırma açısından hayatını anlamlı kılmak isteyen genç insanlarımız hem aradıkları anlamlandırmayı keşfedecekleri bir ortama kavuşacaklar hem de sinerjik güçlerini halkımızın geleceği için konulacak hedeflere yöneltecektir. Genç insanlarımız böylece bu anlamı fiili olarak hayata katmak için fiili çaba içinde gireceklerdir.

Halkımızın geleceği için yıllardır dernek ortamlarında, halkın arasında fiili olarak çaba harcayan pek çok insanmız var. Pek çoğu türlü hayal kırıklığına rağmen vazgeçmedi ve halkı için çaba içinde halen. Bu insanlarımız tecrübe ve bilgilerini hem bir zamanlar tattıkları Adıge ortamının arayışıyla enerjilerini kanalize etmek isteyen insanlarımıza yol göstermek için kullanabilirler, hem de genç insanlarımız için anlamlı bir farkındalık yaratabilirler. Halkımızda şu anda sinerjik bir arayış mevcut. Arayışları buluşturup halkımızın yararına kanalize etmek ise bize bağlı.

Marğuş Vezir

06.11.14

20:50

ACI VE UYANIŞ

ACI VE UYANIŞ

“Уи лажьэ гущэ псор узэр адыгэращ

лэжььэщхуэр къытхуэсхьар ихэку дахэ имсижыу

хэмэ щIыпIэ дыкъасшаращ уэй”

Bugün 5 Kasım. Tek suçu ve günahı Adıge olmak olan ve Кьущхьэ Doğan’ın уэрэд’ı ile ölümsüzleşen Tsey Mahmut Özden kardeşimizin umut dolu geleceğinden koparılıp ölümün soğuk koynuna atılışının yıldönümü.

Vatanından kopardıkları yetmiyormuş gibi savurdukları yabancı iklimlerde kimliğine ve varlığına tahammül edemedikleri bir halkın kendisine yapılan haksızlıklara karşı durmak için giriştiği mücadelenin baltalanmasının sembolüdür 5 Kasım. Yürekleri kocaman ama imkânları küçücük olan büyük insanlarımızın çığlığıdır 5 Kasım. Birilerinin artık işine yaramadığımızda kaldırılıp atılacağımızın sembolüdür 5 Kasım. Vatansızlığın yürekleri en çok dağladığı ve vatansız olduğumuzu iliklerimize kadar hissettiğimiz gündür 5 Kasım. Bize cenneti vadederek aslında bizi vatanımızdan etimizi ve canımızı kullanmak için koparan çirkin zihniyetin suratımıza tokat atmasıdır 5 Kasım. Diasporada bedel ödenmeden var olunamayacağının en çıplak kanıtıdır 5 Kasım ya da bedel ödenmeden hayat hakkı olmadığının kanıtıdır 5 Kasım. Savaştan ve şiddetten nefret eden bir halkın onca bedel ödemesine rağmen var olması için bedel ödemesi gerektiğinin kanıtıdır 5 Kasım. Ve en önemlisi isyandır 5 Kasım. Bizi vatansızlığa mahkûm edenlere isyandır. Ve var olmanın sadece ve sadece vatanda mümkün olduğunun farkındalığıdır 5 Kasım. Ayrıca uyuyan, uyutulan, yok olan bir halın resmidir 5 Kasım.

Dünyadaki en onurlu mücadele insan olarak yaşama mücadelesidir. Adıgelik insanlığın en güzel renklerinden birisidir. Eğer şehitlik payesi verilecekse, insanlığının rengini yaşamak isterken haksızca katledilenlere verilmelidir. Çünkü en çok hak edenler onlardır. Haksız yere canı elinden alınan Tsey Mahmut kardeşimiz bizim şehidimizdir.

Aklımızı başımıza alma vaktidir. Halkımızı uyandırma vaktidir. Bizi seraplarla kandırıp kendi çıkarlarına alet eden zihniyetin seslerine kulak tıkayıp kendi yüreğimizin sesini bulma ve ona uyma zamanıdır. Sadece ve sadece kendi rengimize bürünme vaktidir. Vatanımızı arama ve ona ellerimizi uzatma vaktidir. Emeğimizle, alın terimizle ve yüreğimizle gerçeğe yürüme vaktidir. Gerçeğimizin ve geleceğimizin vatanda olduğunu içselleştirme vaktidir. Bizi gerçeklerimizden uzaklaştıranların yüzüne tükürme vaktidir. Bizden uzaklaşmış olan ve artık bizden olmayanlarla yolumuzu ayırma vaktidir. Bize ait olmayan tüm inanış ve düşünceleri çöpe atıp sadece bize ait olanın etrafında yeniden bütünleşme vaktidir. Artık kimseyi idare etmeden ve taviz vermeden yola düşme vaktidir. Yolun sonuna varmadan düşülebileceğini kabul edip düşlerimizi kutsama vaktidir.

Marğuş Vezir

05.11.14

21:28

 

ХЭКУРЫСХЭМ СЫТ ФИГУ КЪЫТХУИЛЪХЭР

ХЭКУРЫСХЭМ СЫТ ФИГУ КЪЫТХУИЛЪХЭР
Хъуащ илъэсищэрэ ныкъуэрэ дызэрзэбйырыхурэ. АтIкIэ мыткIэ дикъуыхьащ дунейм. фэ махуэ къэс сыт щыгъуэ къэкIуэжынухэ жоуэ куэдрэ Фыкъытпэплъащ, дэри ди хэкур дигухэм щыдгъэкIащ. фэ хэкур дэркIэ лъэIэсэгъу зэрыхъуу дынэкIуэжынкIэ Фыгугъэт. Дэри дипщIэнтIэпс зынэмса ди хэкур езыр езырыурэ къызэФIэувауэ дэр нэхъ зыхуэныкъуэж щымыIэ тФIэщIт. Хэкур жэнэтыу абы щхьэ дымылажьэу занщIэу а жанатыр дэдеиж тФIэщIт.
Ауэ пэжымрэ Iуэщхъумрэ дыФIызэхэзэрыхьат псоми. фэ гукIэ, псэкIэ Фыкъытхуэпэбгъат. Хэкум тхуэФащэу дытепсоухьын щхьэ ди цIыхум ябжыгъэр куэд зэрхъун хуейм къыбгъэдэкIыу хэкум ибынэгъу Фи къуэшхэм я къэгъэзэжыным Фи пщэдей пщIыхьыу хъуари еФпхат. Дэри дыщыпсо къэралыгъуэхэм ди гъащIэхэмкIэ дызлъэмIэсхэр хэку гупщысэкIэ щIэтхъумащ. Хэкур лъэIэсэгъу хъуа нэужь Фи къуэшхэми зынагъэзэжакъым, Фикъуэшхэми хэку яIуэхутэкъым зэраФIэщIам хуэдэу.
Хэкум щхьэ зипсэр зытахэм тIэ япсэ ятахэр лIо щIатар? Зи хэку хуэмеиж дэра щIатар(хэхэсхэм)? Ди хэкум щхьэ нобэ къэс пэжыу зыри щытхуызэФIэмкIакIэ апщыгъуэ зыкъэдгъэпцIэжрэ хэхэсхэм? Уэ ди хэкурыс ди лъэпIкъуэгъухэ, зи гур хэкумкIэ нэгъэзауэ Адыгэ лъэпкъым и къэкIуэныр хэкум зэррепхар зыщIэ хэхэс куэди щыIэщ. Ауэ мы зигуыгъу тщIахэм я нахъыбэм зэФIэкI яIэкъым, икIи ди хэхэсхэр хэкур пэжым цыт иIисми езмыгъэщIэу щызгъауэрэ зыгъэхьэулейрэи ди куэдщ. Абы щыхьэ хэкурыс ди цIыхухэмрэ, хэхэсыу хэкум зигу нэгъэзахэр пэжым тетыу зэрыгъэцIыхун хуейщ. Хэкурысым игу иудамрэ, хэхэсымкIэ игъэкIа гупщысэхэр игъэIылъыу пэжым къигъэлъагъуэ гъуэгум техьэн хуейщ. Хэкум пщэдей диIэу дыщыпсоуФын щхьэ цIыху бжыгъэкIэ куэд дыхъун хуейщ. Ауэ хуейщ жытIэкIэ мыр хъуыкъым.
Лъэныкъуитри дытIысыу дызхуэныкъуэмкIэ дызгурыIуэн хуейщ псом япэ. Лъэпкъым ипщэдеймкIе зигу ныкъуэ лъэныкъуитым зэдаIыгъын хуейщ щIэн хуейр. Дэ хэхэсым кIуэдижыгъуэм дынэсыу щыщIэддзэм къыдгурыIуар аращи нобэ къэс дыхъума гупщысэхэр щIым теувэкъым. Хэкури, хэкурысри пэжым тетыу дыщIэркъым. Хэхэс ди цIыхуу хъуари къедгъэлыныуи зы амал диIэкъым. Хэкум зигу гъэзахэм щыщ хэт нэдгъэкIуэжыФми аращ Адыгэм пщэдейуэ къыхуэнэнур. Абы щхьэ хэкум IэщIагъэ зиIэу абы щхьэпэнхэм бжэр зыгуэрыурэ яхуыIухын хуейщ. Хэкур хамэм къыщагупщыса гупщысэракъым зыгъэкIуэтэнур. Хэкурыс ди лъэпкъэгъухэ, Фэри щIым темыувэ Фи гупщысэхэр ФыгъэтIылъ. фи къуэшыу хъуари некIуэлIэжынукъым. Пэжым теувэ нобэрей дуней еплъыкIэкIэ Феплъ ди Iуэхум. ИкIи мыр зыщывмыгъэгъупщэ, хэкум Iуэху IэнатIэу хъуами щхьэхуэу хуеджа/хухэха цIыхухэм я Iуэхум зыри хагъэпсалъэкъым. Мыбы къыбгъэдэкIыу “лъэпкъ Iуэхур дэ ди IэнатIэщ.” жызыIэурэ лъэпкъ IуэхукIэ Фщызгъауэ щыкIуэдщ хэкум. А цIыхухэм иджыри къэс ФызэтыраIыгъащ, Фыщагъауащ. Абы щхьэ тIумкIи хэкумрэ хэхэсымрэ дызэпащIэ къыдФIагъэщыурэ нэхъри жыжэ дызщIахэр жыжэ зыпэтщIын хуейщ.
Аращи хэкурысыу зыми хэмзэрыхъыу Адыгэ Iуэхур зыгуэрэхэм ягъэкIуатэ зыФIэщI ди лъэпкъэгъухэ, ди Iуэхур зыкIи кIуэтакъым нобэ къэс. фэ ФигукIи ФипсэкIи дэ ФIыуэ дыкъыволъагъур. Хэкуми дынэкIуэжыну Фыхуейщ. Лъэпкъ Iуэхур зипщэ зыдэФлъхьахэм я нахъыбэм хэкуи лъэпкъи яФIэIуэхукъым, Фагъажейр. Лъэпкъ Iуэхур Фэ зыIэщIэФлъхьэж. Ди лъэпкъым ипщэдейр дыФIадыгъур. Хэхэсри хэкурысри зауэи банэи хэмылъыу яхэку ягъэкIуэтэн нэхъ зыри хуейкъым пэжым. Ауэ дитхьэкIумэхэм пцIыкIэ къиIущащэхэр куэдщ. Ахэм лъэпкъри хэкури ФIыуэ ялъагъу зытФIагъэщIыр. Дагъабэлэрыгъащ. Дывмыгъэбэлэрыгъ. Дыбэлэрыгъмэ пщэдей диIэнукъым.
Маргъущ Везир
03.11.2014
21:34
http://margusvezir.net