СПЕКУЛАЦИЯ/SPEKÜLASYON/SPECULATION

...

YAZININ TÜRKÇESİ AŞAĞIDADIR
(TEKRAR GÖZDEN GEÇİRİLİP yeni BİLGİLERE GÖRE DÜZELTİLMİŞTİR)
(Схэплъэжри зэзгъэзэхуэжащ икIи зэсхъуэкIижаи хэтщ.)

СПЕКУЛАЦИЯ/SPEKÜLASYON/SPECULATION
Ди лъэпкъэгъу нэрыбгэ 22р Хэкум зэррамгъэхьа Iуэхум теухуауэ ФIэщIыныгъэм къыбгъэдэкI псалъэ куэд къэпсэлъыр нобэхэм. Зы гуэрхэм яФIэщIу ятха/жаIа псалъэхэр ди цIыхухэм захуэ ящохъури тIанэ Iуэхум дыкъыхэкIижыФкъым.
Зыуэ КАффЕДым, пэжщ щыгъуэщIэж махуэм “ХыФIыцIэм и IуФитIми дыщыIэнущ зэржиIар.” Ар щIыжаIари нэгъабэ 2015м щыгъуэщIэж махуэм хэкум щыIа гупыр хэкумкIи, хэхэсымкIи Адыгэ Iуэхум ипщэдейм зэрщхьэпа гупщысэрат. Урысеймрэ Тыркумрэ я зэхуаку къыдэхъухьа Iуэхум Адыгэр зэрхамгъэзэрыхьын хуей еплъыкIэр Урысей къэралыгъуэм къызэрищтэн хуей гупщысэр КАффЕДым сыт щыгъуи Урысхэми, ди лъэпкъэгъу хэкурырсхэми, икIи хэхэсхэми ягуригъэIуэн щхьэ лэжьащ. Щыгъуэ махуэм нэгъабэ хуэдэу зы гуп зэрагъакIуэмэ язэрФIэФIыр ДАХми гурагъаIуащ. Мы Iуэхур зэФIэмынэу екIуэкIын щхьэи КАффЕДыр мазитI хуэдиз ипэкIэ ДАХым и гъусэу мы Iуэхур хъуФынымрэ мыхъуФынымрэ еплъахэщ. Ауэ Мэзкум утыку къырилъхьауэ щыт гугъэхьхэм хэкIыпIэ къэримыту хэкIыпIэ ягъуэтакъым нэгъабэрейм хуэдэу Iуэхур егъэкIуэкIыным. Урысейм автобускIэ Тыркум икIхэр зэрихуэмейм щхьэ, зыи кхъухь лъатэ Iуэхум и кIэр зэримутIыпщар къигъэлъэгъуэн щхьэ нэрыбгэ куэдкIэ екIуэкIыну щыт организацияр зэрримдэнур утыку къырилъхьащ икIи утыку илът. Мыпхуэдэу щыхъум КАффЕДыми символическийуэ нэрыбгэ 10ым щигъу хуэдиз куэФын хуей амалым еплащ. ДАХри къыдэIэпыкъури нэрыбгэ 10ым щIигъу хуэдизыр кхъухь лъатэкIэ гугъу емыхьхэу зэркIуэФын унаФэр къырагъащтащ Урыс къэралыгъуэм.
ДАХри зэр хасэ къудейм къыбгъэдэкIыу нэгъабэрейм хуэдэ Iуэху егъэкIуэкIын Iуэхум щхьэ къэралыгъуэр къытыригъэхьэФакъым.
ГъуэгурыкIуэхэр хэкум зэррамгъэхьэн хуэдэу зэрщытмкIи езыхэри щыгъуазэт. Ахэм я визахэр тэмамт. Гупыр гъуэгум щытетым шэФорхэр ипэкIэ Урысейм зэрримхьам щхьэ проблэм къыкъуэкIыну пIэрэ жари Iуэхухэр зытетыр нэхыыФIу зыщIэ гуэрым щечэнджэщым абыи Урысейм нэгъабэ куэуэ щыт зы Фирмам ечэнджэщынхэ папщIэ иригъэпсэлъащ. Зэчэнджэща цIыхуми “дозбула” жыхуаIэ докумэнтыр яIэрэ ямыIэрэ щаупщIым абыи ямыIэу щыжаIэм Урысейм ар ФымIыгъмэ зыкIи Фырагъэхьэнкъым яжыриIащ. Мыбы къытэхьейыкIу псэуми автобусыр Ларс бламгъэкIа тФIэщIа щхьэ Ларсым автобусыр благъэкIауэ, шэФорхэри абы иужь гупым деж къэкIуэжу Фэ дынывожьэ къыжыраIауэ къыщIэкIащ. Ауэ гупыр щыблэмкIыФым автобусыр ГрузиямкIэ къыблэкIижауэ къыщIэкIащ. мэзкум и унаФэкIэ ди цIыхухэр ирамгъахьэу къырагъэгъэзащ. Ауэ щIырамгъэхьар зигугъ тщIа документым папщIэкъым. Автобусыр ихьагъэхэт. ЦIыхухэр щыррамгъахьэм ари цIыхухэр зыдыщагъат щIыпIэм деж къырагъувалIэри абдежым Iуэхум кIэ игъуэтыху яжьэу щытащ. Черкэся Хьарекетыми цIыхухэм къэзэрщыхъуам хуэдэу “Автобус имхьэФынкIэ щежьахэкIэ мыхэм я гугъэр щхьэхуэт” гупщысэкIэ къыщыдэплъхэкIэ апщыгъуэ ди Iуэхур зэФIэзгъэнари ахэрау къыщIэкIынщ жари щегупщысым Iуэхур хэкIыпIэншэу зэхэзэрыхьащ.
Мы организацияр КАффЕДми, ДАХми я организациятэкъым. Зэр апхуэдэуи мы хаситIри мы цIыхухэм иихьэным амал хуалъыхъуащ. Ауэ Мэзкум быдэу зэрытыриубыдам щхьэ зыри яхузФIэкIакъым.
Черкэся Хьарекети зыФэсщижа организацияр зауэи банэи зимIуэху зы зэщIэхъыхъеиныгъэщ. Абы я гугъэр ипэ Адыгэ цIыхум игур хэкум ешэлIэжынщ, итIани Адыгэхэр адрей лъэпкъхэми Адыгэми зауэи банэи къыхуамыхьу я хэкум ешэлIэжынщ. Нобэ ахэм ящIэр захуэщ. Урысхэм ди проблемахэр ирагъэлъытэу мы проблемахэм кIэ егъэгъуэтын щхьэ мэлажьэхэр. Мыхэм IэщэкIэи зауэкIэи Iуэху зэррамыIэм щхьэ хэкум зэррамгъэхьамкIэ Урыс къэралыгъуэр протест ящIынри я хьэкъщ. Мы Iуэхур судым иратынри яхьэкъщ. Адыгэм и зэран зэкI Урысей федерация къэралыгъуэ хабзэхэри зырагъэхъуэкIын щхьэ сытри ящIэн я хьэкъщ. ИкIи ящIэ Iуэхури захуэщ.
Ауэ мы нэрыбгэ 22р хэкум щIимхьэФам ищхьэусыгъуэу КАффЕДри, ДАХри лъагъуныр къуэншагъэщ. Ахэм езбыхэм ящIахэр ФаупщIымэ сыткIэи утыку къыралъхьэФ икIи утыку илъщ. Зэзэмызэ дигу ирихь гъуэгум тету дымлъагъухэми мы хасэхэращ иджыркIэ ди Iуэхум хэтыр хэкукIи хэхэскIи зэпызыщIыу. ТхузФIэмкIынкIи хъунщ дызэрхуейм хуэдэу Iуэхухэр. Ауэ ди ФIэщIыгъэр ФIэщыгъэ зыщытщIу зыр зыр дыубым, зыр зыр дыгъэкъуаншэм къихьын щыIэкъым.
КАффЕДми, ДАХми, ЧЕРКЭСя ХьАРЕКЕТИми я гугъэхэр зы щхьэ я къэлэнхэр щхьэхуэщ. я къэлэн щызтехуэ лъэхьани щыIэнущ. Игъуэ къыщыкIуам дежи щыздэIэпыкъуи хъунущ. Ауэ зым ирихьэжьар адрейм зэхикъутэн Iуэхури зымы гъуэгу зэртет я гупщысэм зэрремыкIум щхьэ, зыи къызэрщIэкIижыным щхьэ зыхуагъэФэщэнкъым.
Аращи ди гугъэр щызкIэ гъуэгу дыздырикIэр щхьэхуэ хъуным ейым иIэкъым. Ди гъуэгум къыримыкIуэхэми дыздынэсыныр щызкIэ гъуэгуракъым Iуэхур гугъэращ. Аращи зи гугъэхэр зы цIыхухэр зэжэгъуэгъухэкъым. Хэти игъуэгур щыхьэхуэ хъуФынщ. Гугъэм и гъуэгур зыкъым. Аращи гугъэри, цIыхухэри, дыздэкIуэри зыщ.

Маргъущ Везир
25.05.16(ипэ дыдэ щыстхар)
16:11
26.05.16(сыщыхэплъэжар икIи щызэсхъуэкIар)
22:02

SPEKÜLASYON
Vatanımıza sokulmayan 22 soydaşımızla ilgili zanlarla ortaya konan pek çok iddia konuşulmakta bugünlerde. Birilerinin zanlarından yola çıkarak söyledikleri/yazdıkları pek çok şeyi insanlarımız gerçek sanmakta ve iş içinden çıkılmaz bir hale bürünmektedir.
İlk olarak KAFFEDin 21 Mayıs anmalarıyla ilgili “Karadenizin iki yakasındayız.” dediği ortadadır. Böyle bir söylemin sebebi geçen yıl,2015teki, vatana giden grubun etkinliğinin hem vatan hem de diyasporada yarattığı izlenimin Çerkes meselesi için olumlu bir getirisi olduğu düşüncesinden yola çıkarak yine benzeri bir organizasyonu gerçekleştirme isteğiydi. Türkiye ve Rusya arasındaki meselede Çerkes toplumunun dışarıda tutulması gerektiği konusunda KAFFED Rus Devletinin bir strateji geliştirip uygulaması konusunda hem Ruslar hem vatandaki insanlarımız ve hem de diasporadaki insanlarımız nezdinde gayret içinde bulunmuştur. Geçen yıl olduğu gibi bir grubun vatana gönderilmesi gerektiği düşüncesi bu aşamada DÇBye bildirilmiştir. Bu girişimin hayata geçmesi için yaklaşık iki ay önce KAFFED ve DÇB girişimlere başlamıştır. Fakat Moskova’nın olumsuz tutumu karşısında çabalar sonuçsuz kalmıştır. Rus Devleti karayoluyla Türkiye’den giriş yapılmasını istemediğini ortaya koymuş ve de uçak krizini hala gündemde tuttuklarını göstermek için çok kişinin katılacağı organizasyonları istemediği yönündeki niyetini ortaya koymuştur ki bu durum zaten ortadaydı. Durumun böyle olduğu netleşince KAFFED en azından sembolik bir 10-15 kişilik grubun gidebilmesi için girişimlere başlamıştır. DÇBnin yerel katkısıyla 10-15 kişilik bir grubun havayoluyla sorunsuz bir şekilde katılabilmeleri yönünde Rus yönetimi ikna edilmiştir.(Havayoluyla gitmek için sadece 3 kişi başvurmuş ve sadece bir kişi evraklarını tamamlayıp gitmiştir.)
DÇB ise sadece bir sivil örgüt olması dolayısıyla yönetimi geçen yıla benzer bir organizasyon konusunda ikna edememiş ve yönetimi aşamamıştır.
Yola çıkan insanlarımız da vatana girememe ihtimalinin olduğu bilincindeydiler. Bu insanların vizeleri vardı. Grup yoldayken şoförlerin daha önce Rusya’ya giriş tecrübeleri olmadığından çıkabilecek muhtemel problemlerden dolayı bunu bertaraf etme adına sistemin işleyişi konusunda tecrübeli olan biriyle konuştuklarında o da geçen yıl Rusya Federasyonuna yolcu taşıyan firmayla bağlantı kurmalarını sağlamıştır. Danıştıkları bu kişi “dozbula” adlı bir dökümana sahip olup olmadıklarını sorduğunda sahip olmadıklarını ifade edince Rus devletinin o belge olmaksızın aracın geçişine izin vermeyeceğini ifade etmiştir. Bu durumdan haberdar olanlarımız da otobüsün Lars’ı geçemediği izlenimi uyanmış ancak otobüsün gümrük kontrolünden geçtiği ve kontrolleri geçtiği, şoförlerin geçiş yaptıklarını gelip bekleyen gruba bildirdikleri ve yolcuları beklediklerini beyan ettikleri ortaya çıkmıştır. Fakat grubun geçiş yapamaması üzerine otobüsün yeniden Gürcistan tarafına geçtiği anlaşılmıştır. Moskova’nın talimatıyla bu insanlar geri gönderilmiştir. Bu insanların sınırdan sokulmamasının nedeni adı geçen belgenin eksikliğinden kaynaklanmamıştır ki otobüs geçiş yapmıştı. İnsanlar sınırdan içeri alınmayıncaaraç insanların beklediği yere geçmiş iş netileceleninceye kadar orada bekletilmiştir. Çerkesya Hareketinde “ İçeri alınmayacağı zaten açık olan bir araçla gidildiğine göre niyetiniz farklıydı” ithamı kendilerine yöneltildiğine göre girişlerinin engellenmesinde itham sahiplerinin de parmağı olabilir düşüncesi uyanmış ve iş içinden çıkılmaz bir hal almıştır. Bu, organizasyon ne KAFFEDin ne de DÇBnin organizasyonuydu. Böyle olduğu halde yine de her iki kurum da bu insanların ülkeye alınmaları için uğraşı verdiler. Fakat Moskova’nın kesin talimatı dolayısıyla teşebbüsleri sonuçsuz kaldı.
Çerkesya Hareketi adlı organizasyon barışçıl bir organizasyondur. Onların amacı önce Çerkes Halkının gönlünü vatana bağlamak sonrasındaysa hem diğer halkları hem de Çerkes Halkını çatışma ortamına sokmadan Çerkes Halkını yeniden vatanla buluşturmaktır. Bu hareket doğru yoldadır. Bu insanlar Rus tarafında problemimizle ilgili farkındalık yaratmak ve problemlerimizi çözmek gayreti içindedirler. Bu insanların silahla ve savaşla ilgileri olmadığı halde vatana sokulmadıkları için Rus Devletini protesto etmeleri, mahkemelerde dava açmaları haktır. Çerkeslerin aleyhine olan Rusya Federasyonu yasalarını değiştirmelerine yönelik her eyleme hakları vardır bu grubun. Yöntemleri de uygundur.
Ancak bu 22 insanımızın vatana giriş yapamamaları konusunda KAFFEDi de DÇByi de itham etmek yanlıştır. O kurumlara bu konudaki fonksiyonlarını sorduğunuzda cevabınızı alabiliyorsunuz hem de cevap ortadadır. Bazen bizim beğenmediğimiz yolda olduklarını düşünsek de vatan ve diasporayı birbirine bağlayan tek iki kurumumuzdur bu iki kurum davamız bağlamında. Bazen girişimlerimizde başarısız olabiliriz. Fakat zanlarımızdan yola çıkıp birbirimizin kuyusunu kazarak, kötüleyerek bir yere varamayız
Sonuç olarak amaçlar bir olduktan sonra farklı yollarla amaca yürümenin önemi yoktur. Diğerleri bizim yolumuzdan yürümezseler de varılacak hedef bir ise yürünen yolun önemi yoktur, önemli olan amaçtır. Herkesin yolu farklı farklı olabilir. Öyle ki amaç da, insanlar da, hedef de tek ve özde bütünleşik.
Marğuş Vezir
25.05.16(İLK YAZI TARİHİ)
16:11
26.05.16(Düzeltme ve ekleme tarihi)
22:02

Bir cevap yazın