RUS VE ÇERKESLERİN DENGE İHTİYACI
Çerkeslerin çoğu tarihi vatanlarından kopmuş haldedir ve bu durum kimliklerinin yok oluşunun en büyük sebebidir. Çerkeslerin tarihi vatanlarıyla ilgili hakları mevcuttur ancak hakkın mevcut olması bu hakların kullanılabilmesi anlamına gelmez.
Günümüzde Ukrayna, Gürcistan gibi ülkeler ABD ile Rusya’nın mücadele alanıdır. Uzun dönemde ise Kuzey Kafkasya ABD ile Rusya’nın mücadele alanı olacaktır. ABD ve Batı, demokrasi adı altında her zaman Rusya’nın etki alanındaki ülkelerin düzenlerine müdahale etmişler ve Rusya’yı köşeye sıkıştırmaya çabalamışlardır. Bunda kısmen başarılı olmuşlardır. Ancak Rusya bütün bu çabaların farkındadır ve geleneksel stratejilerini gözden geçirmiş ve günün ve geleceğin gereklerine göre vizyonel yeni bir strateji belirlemiştir. Rusya en büyük tehlike olarak kendi nüfuz alanı içindeki halkların kendinden kopacak olması paranoyasını bir kenara bırakarak asıl büyük tehlike olan ABD ve Batı’nın Rusya’yı istikrarsızlaştırarak Rusya’yı bir şekilde yarı sömürge haline getirme isteğini engelleme stratejisini ön plana almışlardır. Sadece Rus milliyetçiliğini ön planda tutmak Rusya’yı uzun dönemde bir arada tutmayacaktır. Ruslar da bunun farkındadır. Rusya’nın ihtiyacı Rusların önder olduğu Ruslardan farklı halkların da gönül bağıyla Rusya’ya bağlı olduğu bir devlete evrilme ihtiyacıdır. Kendi kendini yönetme, Ruslardan intikam alma gibi isteklerle oluşacak toplumsal hareketler Rusya ve o toplumlara uzun dönemde sadece kan ve istikrarsızlık getirecektir. Zayıflayan Rusya enerjisini ekonomik gelişmeye değil iç sorunlara harcayacaktır ve bu durum zayıf bir liderle birleşirse Rus kaynaklarının Batı tarafından sömürülmesi önlenemez hale gelecektir. Rusya ile fiili olarak mücadele eden toplum da bedeli kan ve ekonomik perişanlıkla ödeyecektir.
Rusya’nın Abhazya’yı tanımasını okursak eğer şu anlama gelir: Gürcistan bölgenin Truva atıdır çünkü ABD’nin müttefikidir. Gürcistan’ın müttefik olması ABD çıkarlarına çok uzun bir dönem hizmet edecek bir durumdur çünkü Gürcistan’ı kullanarak uzun dönemde Rusya’yı istikrarsızlaştırmak pekiala mümkündür. Kuzey Kafkasyada en büyük haksızlığa uğrayan ve vatanlarını kaybeden Çerkesleri uzun dönemde milliyetçilik ve radikalliğe evirip Gürcistan üzerinden Kuzey Kafkasyaya sokmak ve Kuzey Kafkasyada bağımsızlık ve intikam akımını başlatmak gayet mümkündür. Gürcistan bunun ilk duygusal altyapısı olarak Çerkes soykırımını tanımıştır. Bu uzun soluklu bir toplum mühendisliği çalışmasıdır. Çerkes kimliği diasporada asimile olduğunda ve yeniden kimlik arayışına girdiklerinde Gürcistan ABD ve Batı için daha da değerli olacaktır. Arayış içindeki Çerkesler zamanla arayışlarına ulaşmak için kan dökmek gerektiği fikrine önce alıştırılacak sonra da inandırılacaklardır. Milliyetçi Çerkesler ikna edilirken Gürcü ve Çerkes halklarının ne kadar çok ortak yanları olduğu vurgulanacak, dincileştirilen Çerkesler için ise Hristiyan Gürcüler sevgi bakımından Müslümanlara en yakın topluluk olarak takdim edileceklerdir.Ne Gürcüler ne de Çerkesler ne de Ruslar bu durumdan kazançlı çıkmayacaktır. Bu durum sadece istikrarsızlıktan nemalanan bölge dışı ülkelerin işine gelecektir. Bölge ikinci bir Ortadoğu olacaktır.
Rus Devleti güçlenmek ve uzun dönemli istikrarsızlığı engellemek için Çerkeslerle denge kurmak zorundadır. Çerkeslerin ise kimliklerini yitirmemek ve yeniden güçlü ve mutlu bir halk olmak için dengeye ihtiyaçları vardır. Çerkesler ve Rusların gelecekleri bu noktada kesişmektedir. Ruslar Çerkesleri önce gönül bağıyla Rusya’ya inandırmalıdır. Eğer bunlar gerçekleşmezse Çerkesleri fiziksel bir yok oluş, Rusları da kanlı bir istikrarsızlık beklemektedir.
Putin güçlü bir liderdir. Gücünü ise global düşmanlarının hamlelerini önceden fark edip gereğini yapması ve vizyonel bir siyaset geliştirip uygulamasındadır. Rusya Çerkes halkının acılarını anladığını ifade etmeli ve orta dönemde Çerkes halkının tarihi acılarını çözeceğini ilan etmelidir. Atacağı iyi niyetli adımlarla da bunu pekiştirmelidir. Ne Çerkeslerin ne de Rusların düşmanlıklardan kazanacağı bir şey vardır. Rusya güneyini güvenceye almak ve Çerkeslerin orta ve uzun dönemde en büyük fiili düşmanlarına evrilmelerini önlemek için bunu yapmalıdır. Çerkesler ise yok olmaktan ve dünya halkları arasında hakettikleri onurlu yeri yeniden edinmek ve global güçlerin satranç taşı olmamak için bunu desteklemek zorundadır.
21.04.2014
Маргъущ Vezir
Category: маргъущ
ÇERKES (ADIGE) İŞ ADAMLARINA VE İMKÂNI OLAN ÇERKESLERE
ÇERKES İŞ ADAMLARINA VE İMKÂNI OLAN ÇERKESLERE
ЛЪЭПКЪЫМ УРИБЫНУ ЩЫТМЭ АБЫ ЩХЬЭ ЗЫГУЭРЭ ПЩIЭНЩ. УМЫЩIЭМЭ IЭ ЛЪЭПКЪЫМ УРИБЫНИЖКЪЫМ.
Şu an bulunduğu konumu dişiyle, tırnağıyla edinmiş, sonuna kadar ekonomik olarak bulunduğu konumu hak etmiş çok değerli iş adamlarımız ve ayrıca ekonomik olarak imkânları iyi olan insanlarımız var. Üniversiteyi okuduğum şehirde o şehrin ekonomik olarak elit tabakasına mensup bir iş adamımız vardı. İçinden geldiği köyünü ve halkını hiçbir zaman unutmamıştı. Şehirde olan ve evlenen kendi köyünden olan tüm Çerkes gençlerine otelini ücretsiz olarak açıyor ve düğünlerini yaptırıyordu. Bu insan ayrıca kayınpederimin çocukluk arkadaşıydı ve bir köylü olan kayınpederimi el üstünde tutuyordu ve sahip olduğu imkanlarıyla övünmek yerine görüştükleri zamanlarda eski günlerini beraber hatırlıyorlardı. Ayrıca bu insana dernek olarak başvurduğumuzda aklı başında olan hiçbir destek talebimizi reddetmiyordu. Bu insanı hiçbir zaman şahsen tanımamama rağmen her zaman sempatiyle anıyorum.
Her şeyi dişiyle, alın teriyle kazanmış işadamlarımızın en büyük sıkıntısı sahip oldukları imkanları insanlarımız için kullanmak istediklerinde çok büyük hayal kırıklığı yaşamış olmalarıdır. Örneğin, çok iyi niyetli olarak iş sağladıkları bir Çerkes hemşehrileri birkaç gün sonra ya işini beğenmez, ya işine gelmez, ya da kendisini o işin patronu zannetmeye başlar. Ya da bu iş adamımız iyi niyetle bir Çerkes hemşehrisiyle iş yapmaya kalkar muhtemelen de büyük bir kazık yer ve hayal kırıklığıyla yerine oturur. Ya da içinden gele gele birilerine yardım eder ve sonrasında bakıverir ki nerede aylak ve başıboş varsa hep kapısına birikivermiştir. Sonra bu iş adamımız kendi hemşehrilerinden uzaklaşarak işini gücünü yürütmeye başlar. İşgücünün tamamını başkalarından seçer. İş anlaşmalarını hep başkalarıyla yapmaya başlar. Ama bu iş adamının yüreğinin bir yerlerinde hep halkı için de birşeyler yapmak vardır ama tecrübeleri adım atmasına engel olur ve sadece Çerkes olduğunu söylemekten öte geçmeyen bir eylemsizlikle hayatına devam eder. Bu iş adamı görünüşe göre yapması gerekenleri yapmıştır. Bundan sonra da halkıyla ilgili işlerden elini eteğini çekmiştir.
Başka bir örneğimiz de yüreği halkının sevgisiyle dolu olarak tüm emeğini vatanına götüren ve yukarıdaki örneğe benzer yaklaşımlar dolayısıyla tüm alınterini yitiren insanlarımızdır. Bu insanlar da yeni yaşantılarını genelde Moskova’da veya Rus bölgelerinde kurmaktadırlar. İyi de kazanmaya başlamaktadırlar. Yine bu insanların yüreğinde halkı için hayal kırıklığı vardır ve halkından uzaklaşma durumu vardır.
Her şeyin bir xabzesi vardır. Ticaretin de xabzesi vardır. Çerkeslerin günlük sosyal xabzesi ticareti işin içinden çıkılmaz hale getirmektedir. Giriş bölümünde övgüyle söz ettiğim o işadamı bu durumun farkındaydı. Bu insan yürüttüğü iş kollarında standartlar koymuştu. Hemşehrilerini işe alırken bu standartlara uymaları gerektiğini açıkça ifade eder ve standartlara uymayan hemşehrilerini de işten uzaklaştırır ve tereddüt de etmezdi. Bu insan hem halkı için birşeyler yapmanın hazzını yaşar hem de işlerini ticaretin gerektirdiği xabzeye göre yürütürdü. Ticaret ve sosyal xabze kendi alanlarında sürüp giderdi.
Ticaret xabzesi senetler, anlaşmalar, iş standartları, mahkemeler vs gibi özgün ögelere sahiptir. Ticaret teknik bir konudur ve sosyal xabzeye uygun işleyemez. Olumsuzluk yaşayan işadamı örneklerinde gerçekleşen durum teknik davranmamanın sonucudur. Olumsuzluk yaşayan her iki örnekteki insanlarımız da Çerkes olmayı ve Çerkesler için birşeyler yapma duygusunu hep taşımaktadırlar.
İşadamlarımızın ticaretin teknik xabzesine uygun olarak halkımız için geleceğe dönük yatırımlar ve desteklerine şiddetle ihtiyacımız vardır. Bunu sağlamanın yolu da hayal kırıklıklarının sebeplerini anlamak ve bu hayal kırıklıklarına sebep olan etkenleri ortadan kaldırıp teknik olarak yoluna devam etmektir.
İmkânı olan insanlarımıza ve işadamlarımıza sesleniyorum. Halkımızı çağın gereklerine uygun ve kendisine yakışır işleyişe yeniden kavuşturacak tüm faaliyetlere destek olunuz. İlk önce entelektüel insanlarımıza yardım ediniz. Onların çağın anlayışına uygun ve özünü de koruyacak şekilde halkımızı yönlendiren, halkımıza ışık tutan faaliyetlerini ekonomik olarak destekleyin. Hepiniz bu halkın çocuklarısınız. Halkınıza küsemezsiniz, kendi ruhunuzu bir kenarda tutarak yolunuza devam etmenin ağırlığına daha fazla dayanamazsınız.
Kendi ruhunuzun sesine kulak verin. Yaşadığınız tecrübeleri masaya yatırın. Unutmayın ki halkı için bir şeyler yapmaya çalışan insanların da bir standartı vardır. Yüreğiniz bu standartı anlayacak olgunlukta. Bu standarta uyan ve sizi hayal kırıklığına uğratmayacak entellektüellerimizi destekleyin. Ne zaman ki halkımızdan umudumuzu kesersek ve uzaklaşırsak işte o zaman artık halkımızın çocuğu olamayız. Yüreğinizin bir köşesinde hep umut var, biliyorum. Hepinizin veya büyük çoğunluğunuzun sorunu iyi niyetinizin hayal kırıklığının acısı. Ancak her deneyim uygun yolu bulmanın anahtarıdır. Halkımızın geleceğinin kapısının anahtarı sizde. Kapıyı beraber açalım ve geleceğe yürüyelim.
Marguş Vezir
26.08.14
14:37
ХЭКУМ ЩЫЗЭГЪЭКIУЭКIЫН ХУЕЙ ХАБЗЭХЭР 2
ХЭКУМ ЩЫЗЭГЪЭКIУЭКIЫН ХУЕЙ ХАБЗЭХЭР 2
ЦIыху гъэлъэпIэнымрэ цIыхум пщIэ хуэщIынрэ гупщысэм къыхэкI хэбзэ дэхэ куэд хэлъщ адыгэм. Ауэ нобэм илъэсищэ ипэ зэрекIуэкIам хуэдэу цIыху гъэлъэпIэныр гугъудыдэщ. Лъэхъаным екIу икIи адыгагъэм екIу зы хэбзаФэкIэ Iуэхур егъэкIуэкIын хуейщ.
Дунейр лэжьэнрэ пщIэнтэнымрэ теухуащ нобэм. Улэжьыгъэр къыщыбгъэнам дей уи лэжьыгъэр хыощIыр. Хэкум зы цIыхум урихьэщIэмэ и Iуэхуу дэлъыу хъуар къыщенэри уэ уигъэФIэн щхьэ иIэ къихь ещIэр. Ауэ мыр лъэхъаным екIукъым. Пэжым ухуем цIыхуи дыгъэлъэпIэнущ абы щIыхьи хутщIынущ ауэ дыщIэм дыхигъэщIын хуейкъым абы дыхигъэхъуэн хуейщ.
Хэкум зы хабзэщIэм унаФэ тещIыхьын хуейщ. ЦIыхухэм я лэжыгъэ лъэхъаным унаФэ тещIыхьын хуейщ. Зы цыхум хьэщIэ ущыхуэхъуам де абы и Iуэху къыщимгъэнэн хуей сыхьэтхэр лъэпкъ унаФэкIэ утыку къилъхьэн хуейщ. А хаха сыхьэтхэм зы цIыху мыхьэулеуэ я Iуэху IэнатIэм пэрымытыныр гъэемыкIун хуейщ. ХЬэщIэми мыбы щIыхь хуищIын хуейщ. ХЬэщIапIэри зыгъэпсэху лъэхъанхэм хуэгъэзэн хуейщ.
Дэ хэхэсхэм мыр куэдыу ФIыуэ къыдгуроIуэр. Езыр хьэулейуэ ибысымым иIуэху къригъэгъанэу абы ипсоугъэм, и унагъуэм и зэран куэд щекIа лъэхъан куэд блэдгъэкIащ. Адыгъэ жызыIэ бысым куэдым адыгагъэмрэ гъащIэ екIуэкIыкIэмрэ яхузтемгъэхуэу куэд яшэкIащ. Куэдри мы зэтемыхуэм къыбгъэдэкIыу адыгэм зыщагъэуащ. Ныджы нахъыбэм хабзэ дызэрхуэхъуар аращи зы цIыху и Iуэху къебгъэгъэнэныр къмыкIущ. Абы ипсоукIэм, иунагъуэм уи зэран ебгъэкIыныр емыкIущ.
ПэмыщIуи зы цIыху хэкум щагъэхьэщIэкIэ абы Iэнэ щыхуагъувкIэ темылъ щыIэкъым, Iэнэм хуэныкъуэ щыIэкъым. Псоми куэд къэлэжьыу псори лэжьыгъэкIэ зэхуэдэтэмэ мыбы Iэй хэлътэкъым. Ауэ унэгъуэ куэдым мыр экономикакIэ хьэлъэ къазэрщыхъур, икIи хабзэм зэрФIэмкIыФхэри нахуэщ. Адыгэм зыпсалъэ иIэщ”шыгъу пIастэ зэдэшхын жоуэ”. Аращи цIыху бгъэхьэщIэм пIэстэ шыпсщ дэпшхынур. Мыбы къикIыр аращи пщIэнтIэпскIэ къэблэжьау уи унэм щIэлъыр зэдэпшхын хуейщ угуФIэурэ. Аращи ныбэм нэсым нэхрэ гум къипсыр нэхъ IэФIщ. Бысымым иунагъуэм хуищIэФыныр хэзгъэщIым нахърэ унэм щIэлъ зы джэдыкIэр гуФIэу зэдэшхыныр нэхъ дахэщ.
Ещанэуи къалэм зы гуэрэм дей IэнэщIу уIухьэныр ягъэемыкIур. Мыбы къихьыр аращи цIыхухэр зэкIэлъымкIуэжыФ ещIыр мыбы. КЪалэм упсоуныр гугъущ. ИкIи мы хабзэр лъапIэщи псоми яхузэФIэкIкъым. Хэхэсым уиз унэгъу, уизныбжьэгъу плъагъун щхьэ уиIэр изу умыкIуэми емыкIукъым. Пэмыщуи уиз ныбжьэгъу уигу къакIамэ абы илэжьапIэм ущыкIуам дей икIи зыри хуэхь хабзэкъым икIи умгъэкIыхьыу зы шей уеФэу укъежьэжыныр хабзэщ.
Хэкуми хэхэсми зым зым зэтлъытэурэ тхэлъ хабзэр зэтхьэлIэн хуейщ. ТIанэ лиэхъаным екIу, лъэпкъыр дахэм хуэсхьын хэбзэщIэхэр дунейм къытегъэхъуэн хуейщ. Куэд диФэ дэкIами адыгэ псоми етхьакIа гъащIэхэм куэд дигъащIащи ди щIэныгъэмкIэ лъэпкъыр дыгъэкIуэтэн хуейщ.
Маргъуш Вэзир Саврум
25.08.14
20:21
ХЭКУМ ЩЫЗЭГЪЭКIУЭКIЫН ХУЕЙ ХАБЗЭХЭР 1
ХЭКУМ ЩЫЗЭГЪЭКIУЭКIЫН ХУЕЙ ХАБЗЭХЭР 1
Хэкум хабзэ дахэхэр яхэлъщ цIыхум дэIэпыкъуным теухуауэ. Мыхм зыри зы щIалэм къыщишэкэ абы и лъэпкъым зэрзэхуэсыу зы унэ хуащIынращ. Уеплъмэ мыр хабзэ дахэщ ауэ ныджы дыщыпсо лъэхъаным екIуу тIэкIу зэгъэкIуэкIын хуейщ.
Адыгэм нобэ нэхъ дызхуэныкъуэр лэжьагъэ Iэнатэ диIэу дигъащIэр ахъшэ тхурикъу къэдлэжьыурэ етхьачынращ. Лъэпкъым нобэ къэс къынигъэса хэбзэ дахэхэр нобэм цIыхум зэрыщхьэпэным хуэдэу зэгъэкIуэкIын хуейщ. Нобэ къэбэрдейми, адыгейми, шэрджэсыми дызхуэныкъуэр экономикакIэ дыхэхъуэу лъэщ дыхъуныращ.
Пэжщ зы цIыхум къыщишэкIэ абы и хьэгъуэлIыгъуэр дэIэтыныр, абы унэ хузэтеухуэныр ФIыуэ зыгуэрэщ. Ауэ щIалэм къыхуэшэу гъэтIыса нэужь Iуэхур зэФIэкIкъым. А цIыхур Iуэху IэнатIэ хуэныкъуэщ, иунагъуэр и гъашхэн хуейщ.
ЩIалэ къэзышэм дэIэпыкъун хабзэр мыпхуэдэу зэтхъуэкIмэ нэхъыФIкъэ! ЗыщIэсыну унэр хуедывгъэгъэщI ауэ лъэхъан екIуэкIым зэриIэту зыхуэныкъуэн хуэдиз пэш иIэу едывгъэгъащI. Унэ пэшиплIыр хэт зыхуримкъунур? ТIанэ а шIалэм унэшхуэ иригъэщIынущ жоуэ хухэтлъхьэ ахшэмкIэ лъэпкъ унаФэ хэлъыу шIалэм хузэФIэкIын зы Iуэху IэнатIэ хузэIудывгъэх. Мыпхуэдэу тщIэмэ а щIалэм унэшхуэ тщIынурэ ди лъэпкъым и цIэр ипэ идгъэщынущ жоуэ щIым щIэттIэу щыт ахшэмкIэ икIи и лъэпкъыр зыгъэкIуэтэн икIи адыгэ лъэпкъ псоми щхьэпэн ахшэ нахъыбэ куэд къилэжьынущ. ТIанэ мы щIэлэ гъуалэр лоби зэхэхъухьынурэ хэкури лъэпкъри ягъэкIуатэу щIадзэнущ. Абы щхьэ щIалэм дэIэпыкъун хабзэр щIалэми лъэпкъми зэр щхьэпэным хуэдэу зэгъэкIуэкIын хуейщ. Унэ щIыным хэкум псоми зы унаФэ къэщтэу зы стандарт къыхуэхьын хуейщ, унэ пэшиплI-пэшитху ФIэкIыныр зыгъэемыкIуу. ТIанэ щIалэм Iуэху IэнатIэкIэ дэIэпыкъуныр ипэ игъэщын хуэйщ. МыбыкIэ зым зым ипэ ищын щхьэ хущIэкъун хуейщ.
Дунейр ахъшэкIэ йокIуэкIыр нобэм. ПэмыщIхэм я ахшэр хагъахъуэхъу дэ щIым щIыдотIэр. Хабзэ дахэ диIэхэщ. Хабзэр дызгъэлъэщынкIэ зэтхъуэкIын хуейщ. Хэкум хэт сепсэлъами мы гупщысэр къыздиубыдыу сылъэгъуащ. ЩIэлэ гъуалэми, ди нахъыжьхэми, къэзышагъэщIэхэми, къалэдэсхэми, къуэжэдэсхэми я гупщысэр мы Iуэхур зэржысIамкIэ зэрзэхъуэкIын хуей гупщысэм къытохьэхэр. КЪэдлэжыр къыщIэдлэжьыр икIи нобэм иригуФIэн икIи пщэдейр ди шщIэблэм дахэкIэ хузэхэлъхьэн щхьэщ. Уэ маржэ дихэкурысхэ зып дахэкIэ ежьэмэ адрехэри къыФкIэлъыкIуэнущи иIэ зыр дипэ Фищи мы хабзэ дызгъэкIуэтэнур евгъажьэ.
ДЭ ДИЕКIУЭКIЫКIЭМ ДИ ДУНЕЙР ЗЭСХЪУЭКIЫФЫН КЪАРУМ ГУ ЛЪЫТТЭМЭ ДИ ДУНЕЙР ФIКIЭ ЗЭТХЪУЭКIЫФЫНУЩ.
Маргъущ везир саврум
24.08.2014
17:50
VATANI YENİDEN HAKETMEMİZ LAZIM
VATANI YENİDEN HAKETMEMİZ LAZIM
Biz diasporadaki Çerkeslerin/Adıgelerin en büyük hayali vatanımızda yeniden yaşamaktır. Vatan sevgimiz olduğu aşikardır ancak vatanımıza yeniden ulaşmak için yaptıklarımız maalesef ki vatanımızı bizden daha çok uzaklaştırmaktadır. Vatanın ve günümüz şartlarına uymayan hayalci yaklaşımlar sadece biz diasporadakileri avutan düşüncelerdir ve de vatandaki bir avuç insanımızı zor durumda bırakan düşüncelerdir. Pratikte gerçekleşmeleri hem olanaksızdır hem de vatan-diaspora işbirliğiyle ortak adımlar atılmasını engellemektedirler.
Evet yüzyıllar boyunca Ruslarla mücadele ettik ve yenilgiden sonra pek çok kayıplar vererek vatanımızı yitirdik. Haksızlıklara uğrayarak dünya üzerinde bölük pörçük bir insan yığınına döndük. Halkımızın geleceğini tartışmaya ise bu kayıplardan sonra başlayabildik. Dünya üzerinde global olarak süregelen diğer halkların yapısına pek benzemeyen bir yapımız olduğu için çözüm önerilerimiz de ayakları yere basan öneriler olamadı çoğu kez. Halen bizi buralara savuran nedenleri bile tam olarak idrak de edebilmiş değiliz.
Pek çok kesimimiz Rus düşmanlığı ve cihat ile meseleyi çözebileceğimizi düşünmektedir. Önce Kafkasyadaki insanlara din anlatılıp o insanlar dindarlaştırılacak daha sonra ise diasporanın silahlı desteğiyle cihat ilan edilerek vatandan Ruslar temizlenecek. Bu çözüm önerisi halkımızı büyük bir ateşin içine atacaktır. Zaten az olan nüfus daha da azalacak, diaspora dan da o vaad edilen destek hiçbir zaman gitmeyecek ve halkımız için sonuç felaket olacaktır. Büyük bir kesimimiz de Rus düşmanlığı ve milliyetçilikle meseleye yaklaşmaktadır ve onların çözüm önerisi de milliyetçi Çerkesleri/Adıgeleri vatana yerleştirmek ve fiziki olarak tüm yabancı unsurları oradan temizleyerek yeniden orada devletleşmektir. Bu düşünce de hayalperest bir düşüncedir. Yıllardır vatanına dönenlerin sayısı ortadadır ve yapılan şovenist propagandalar vatanda etkili olamamaktadır.
Önce gerçeklerimizi ortaya koymak lazımdır. Vatanda sayıca azız. Diasporadan dönüşler de vatandaki sayımızı ve etkinliğimizi arttıramaktadır. Ekonomik olarak zayıfız ve hepimizin destekleyebileceği lobi faaliyetlerimiz maalesef ki yoktur. Marijinal ve dünya gerçeklerine uymayan fikirler Rus devletinin olumsuz dikkatini vatanımıza çevirmekte ve oradaki insanlarımız baskıya maruz kalabilmektedir.
Her şeyden önce niçin vatanda olmak gerektiğini cevaplamamız lazımdır. Vatan niçin gereklidir bunu kendimize izah etmemiz lazımdır.
İnsanoğlu yeryüzünde sadece karnını doyurmak ve cinsel ihtiyaçlarını karşılamayı arzulamaz. Psikolojik olarak değer üretmek ve onları paylaşmak ihtiyacındadır. Çerkesliği/Adıgeliği sevmemizin nedeni bu ihtiyaçtandır. Aynı kandan oluşan insanlardan oluşan bir devletten ziyade aynı bakış açılarının devletleştiği ya da somutlaştığı bir siyasi ortam arzulamaktayız. Vatanımızda olmasını arzuladığımız şey günlük yaşantımızda Çerkesliği/Adıgeliği kurumsallaştırmaktır. Çerkeslik/Adıgelik özde insan sevgisi taşıdığı için bu kurumsallaşma çatışma doğurmayacaktır. Ayrıca diasporada saksı misali küçük küçük yaşattığımız değerler vatanda kendi doğasında elbette ki daha kolay yeşerecek ve canlanacaktır.
Dünyayı gerçeklerle okuyup önce bulunduğumuz yeri okumak, yeniden konumlanmak ve harekete geçmek lazımdır. Bulunduğumuz durum ortadadır: haksızlığa uğramış, vatanından uzak yerlerde yeni yaşantılar kurmuş ve bu yaşantılarının akışlarını değiştirmeyi istemeyen bir insan kitlesi, herşeye rağmenÇerkesliği/ Adıgeliği geleceğe taşıma isteği ve bunun için en çok toplu olarak yaşanılan vatanda yaşama arzusuna sahip bir kısım insanımız, çözüm önerilerinin çözümden çok kendilerinin varlıklarını ileriye taşıyan bir kitlemiz var. Konumlanmak meselesine gelince vatanla ilgili somut olarak beraber davranacağımız grup önemlidir bizim için. Bu grup Çerkesliği/Adığeliği geleceğe taşıma isteği duyan ve bunun için en çok toplu olarak yaşanan vatanda yaşama arzusuna sahip insanımızdır. Bu grup günümüz gerçeklerine uygun olarak kendisine bir yol çizer ve yolda yürümeye başlarsa bundan hem vatan hem diaspora hem de Rus Devleti fayda sağlayacaktır.
Vatan herşeyin güllük gülistanlık olduğu bir yer değildir. Yüzü ve gönlü gerçekten vatana dönük kişiler bu gerçekle yola çıkarsa durumumuz iyileşecektir. Vatana dönüldüğünde hazır bir yaşantı beklememektedir kimseyi. Diasporada akıttığımız alınterini avatanda akıtmaya başladığımız gün işler olumlu yönde değişecektir. Vatan atalarımızın terkettiği günlerden oldukça uzaktır. Global dünyanın geçim kaygısı orada da sürmektedir. Orada Çerkeslerde/Adıgelerde aynı diasporada olduğu gibi her çeşit insan vardır. Farklı olarak vatanda Çerkesliğin/Adıgeliğin gelişme ve iyileşme ve kurumsal kimlikle sürme umudu ve şansı mevcuttur. Vatanı gezen ve orayı bizlere anlatan insanlar tüm gerçekleri önümüze serememektedirler. Bir kısmı oradaki ağırlama kültürü ve doğasının güzelliğinden başka bir şey görememektedir. Bir kısmı oradaki insanların nasıl kendisini aldatıp dolandırıldığını anlatmaktadır. Bir kısmı diasporadaki yaşantının tercih edilmesi gerektiğini oradaki yaşamın sancılı olduğunu anlatmaktadır. Genellikle vatana gidenlerin çoğunluğu parası pulu olan insanlardır. Bu insanlar ya gezmeye tozmaya ya da parasına para katmaya giden insanlardır. Yüreği ve gönlüyle oraya yaşamak için gidenler azınlıktadır. Yüreği ve gönlüyle oraya gidenler zaten orada yaşamaya devam etmektedirler.
Entelektüel insanlarımızın toplumu ve vatandaki siyasi yapıyı doğru yönlendirmeleri gerekmektedir. Vatan hayali kurmanın hiçbir işe yaramadığı, bir yere alınterini akıtmadan oranın vatan olamayacağı gerçeğini işlemeleri lazımdır. Toplumumuzu gerçeklerle bilgilendirmek ve onlara bakış açısı kazandırmak ve seçenekler sunmak gerekmektedir. Kuru ve eylemsel hiçbir değeri olmayan söylemlerden toplumumuzun sıyrılması gerekmektedir.
Vatanın şu an en çok ihtiyaç duyduğu kitle gözü ve gönlü vatana dönük ve günümüz gerçeklerinin farkında olan, ekonomik olarak da işgücü ve sermaye katkısıyla vatana faydalı olacak kişilerdir. Gerçekten gönlü vatana dönük insanlar eğer ki oralara varabilirlerse sahip oldukları yeteneklerine uygun bir iş dalında iş bulablecekler ve zamanla da eğer diyasporadaki tempoyla çalışırlarsa iş sahibi de olabileceklerdir. Diyasporada köylerden kentlere taşındığımızda minimum hayat şartlarında yaşadık çoğumuz ve geleceğin iyi olacağı inancıyla çalışarak çoğumuz çok iyi yerlere geldik. Vatana gidince elbette ki sıkıntılar ve zorluklarımız olacak ancak geleceğimizin iyi olacağı düşüncesiyle hayata ve çalışmaya sarılmak kesinlikle hem kendi geleceğimizi hem de vatanın yarınını olumlu anlamda değiştirecektir. Bu arada sermaye sahipleri de vatanı üs olarak kullanarak Rus Devleti içinde pekçok bakir alanda yatırımlar yapabilirler. Mesele vatansa gerisi ayrıntıdır.
Bizim işimiz gözü ve gönlü vatana dönük insanlarladır. Bu insanların bir şekilde vatanda yaşamalarını sağlamaya yönelik çalışmalar önceliğimizdir. Bunu somutlaştırmak hedefimizdir. Bu konuda önce entelektüellerimize doğru yönlendirme işi düşmektedir. Sonra ise imkan sahibi insanlarımıza iş düşmektedir. Tüm yüreğiyle vatana bağlı ama vatanda yatırım yapmayı elindeki imkanları vatanda kumara yatırmak olarak düşünen imkan sahipleri imkanı olmayan orada her şartta yaşamayı ve çalışmayı isteyen insanlara yardım ederek vatana en büyük katkıyı sağlayabilirler.
Günümüzde ekonomik güç her şey demektir. Vatanı ekonomik olarak ayağa kaldırmak ve ondan sonra ise aklı başında öngörülerle hedef koyup halkımızın geleceğini çizmek gerekmektedir. Güzel günlere inancımızı yitirmemeliyiz. Güzel günlere ulaşmak için terlemeliyiz. Şu an sadece isim olarak vatanımız var. Vatanı için çalışan ve terleyen insanlara evrilirsek işte o zaman vatan bizi kollarına alacaktır.
Marguş Vezir
24.08.14
00:59
ХЭКУМ ЩЭКIУЭКI ДЫЗХУЭМЭ ЕКIУЭКIЫКIЭ
ХЭКУМ ЩЭКIУЭКI ДЫЗХУЭМЭ ЕКIУЭКIЫКIЭ
Зы къэралыгъуэм щекIуэкI цIыхугъэм емыкIу, зэмхъуэкIын пФIэщI екIуэкIыкIэ куэд щыIэкIи хъунщ. Ауэ Iуэхур ФIыкIэ зэрзэкIуэкIын хуей гупщысэм куэдыр зырехъуэкIыФ.
Хэкум щыслъэгъуэ жагъуэ екIуэкIыкIэхэм зыр Iулъхьэ(ахъщэ къуэдзэ) жыхуаIэ Iуэхуращ. ПэмыщI зыри полициям цIыхур зэхэзехуэ зэращIын къару зэраIэращ. Сэплъыу сегупщысмэ Тыркум илъэс 25 хуэдиз ипэкIэр сигу къегъэкIыр. Зы сымэджэщым ущыкIуам де зыкIэлъыбгъэплъыФын щхьэ е пцIыху зыгуэр щылэжьэн хуейт абы е Iулъхьэ ептын хуейт. Полицияри зэрхуем хуэдэу цIыху иубыду, иубэрэжьыу, зыхуейри ягъэкIуэду щытт. Нобэ хуэдэ зы махуэ къэсыФынуи куэдым яФIэщ хъуртэкъым. Ауэ ди нобэм сызэплъэкIмэ куэд ФIыкIэ зэкIуэкIащ, мыр лъытэгъуэщ.
Нобэм дыгъу щыIэкъэ мыбы, щыIэщ. Iуэху мыхъумыщIэ щыIэкъэ, щыIэщ ауэ нобэ и лэжьыгъэ зияужь ит зы цIыхум занщIэу къынэс мыхъумыщIэр куэддыдэжкъым. ЦIыхухэр нахъыбэу зияужь итыр я гъащIэр нахъыФIкIэ зегъэужьынращ.
Аращи Iулъхьэ жыхуаIэ мыхъумыщIагъэри, полициям я зэхэзейхуэри хэкум щыгъэувыIэн хуейщ. Хэкум утхьэмыщкIэмэ, къыпкъуэт щымыIэмэ уи Iуэхур гугъущ. Ауэ цIыхум хэлъыу щыт цIыхугъэ гупщысэм къилъытэ мыхъумыщIагъэхэр лIы хуэдэу къыжыIэу зэр пхэнджыр нахуэу къэтпсэлъыу щыщIэдзам де ФIыкъкIэ мыхъумыщIэр зэхъуэкIын гъуэгум дытохьэ. ГЪуэгур жыжэу щытми гъуэгум утейхьэмэ ар хыощIыр. ТIанэ Урысейм и къэралыгъуэ хабзэри ФIыуэ зэгъащIэн хуейщ. КЪэралыгъуэ хабзэр цIыхум ФIыуэ щащIам деж мыхъумыщIэ зыщIэр ипэ йокIуэт, тIанэ гъэпщкIуаурэ мыхъумыщIэр зэрахьэ, иужь дыдэми бэуапIэ ямгъуэтижу мэкIуэдижхэр.
Нобэ хэкум щыIэ мы Iуэхугъуэхэр дэри дипщэ дэлъащ. Ауэ зэржысIам хуэдэурэ дыгъэкIуэдижащ. Адыгагъэм хэт гупщысэм зыри мыращи “У Адыгэмэ дунейр къыппэувами уэ мыхъумыщIэм упэувынущ.”
Маргъущ везир саврум
22.08.2014
22:29
ЛЪЭПКЪЫР ГЪЭКIУЭТЭН ХУЕЙЩ
ЛЪЭПКЪЫР ГЪЭКIУЭТЭН ХУЕЙЩ
ЗытхьэмахуэкIэ хэкум сыщыIащ. Лъэпкъым и нобэр зыми дигу ирихькъым. ДыкIуэтэн хуейрэ пэт дымыкIуатэу дыздэщытым дикIуэтыкIыу щытщ. Дийаспорам щыIэ Адыгэхэм гупщысэ куэд хуаIэщ хэкум ауэ зыри щIыгу теувэкъым. Дийаспорари хэкури щызэрыгъуэт гупщысэр лъэпкъыр гъэкIуэтэн зэрхуей гупщысэращ. ЩызгурымыIуэ гупщысэри дауэ зэрыщIынращ.
ягъащIэм хэку мыкIуауэ, хэкум и екIуэкIикIэр зымыщIэ цIыхухэм я гупщысэхэм хэкур ягъэкIуэтэнукъым. ИкIи хэкурысу дунейм и екIуэкIыкIэм дэмыкIу хабзэкIэ ежьахэми лъэпкъыр ягъэкIуэтэФынукъым. Хэхэхсхэм я гупщысэр нахъыбэу щыуэ зыщхьэщехыр. Зым динкIэ урысым пыщIэувэу къыригъэлыФынкIэ мэгугъэр, зым дин хэмыту урысым зыпыщIэтIэу текIуэжыу Iуэхур зыФIагъэкIын я гугъэщ, ещIанэми ныджыре дуней екIуэкIыкIэм екIу гупщысэкIэ лъэпкъыр зы гъуэгу тегъаувэным хущIокъур. Сэ ещэнэре гупым сыхэтщ. Сэр хуэдэхэр мащIэщ ауэ хэкум щыслъэгъуар аращи ди гупщысэр щIым тоувэр. Хэт сепсэлами ягум зэрхэхьэр къэслъэгъуащ.
Мор мыпхуэдэу иррехъу жыпIэм къикI щыIэкъым. ЩIэхъун зэр хуейр цIыхум игум къебгъащIэмэ абы гукIэ зыкъыпщIэгъакъуэр. Мы гъуэгум диз цIыху закъуэ гъуэгум зэртехьам щхьэ ар ипсэкIэ едмыгъэпшынынщIыкIэр ди IуэхуФэщ. Зымахуэ тIэкIу сызФIэна зы бзылъхугъэм мыпхуэдэу жиIат “Хэку щы1экъым ц1ыхуншэу” . Дунейм ипхъыхьа ди цIыхуу хъуар къыщедмышэлIэжыФынукIэ хэкури хабзэри иридэдгъэкIуэФын сыт хуэдиз цIыху хэкум етшэлIэжыФмэ аращ дипщэдейр къэзыгъэщIэнур.
Хэхэсым хэкукIэ унаФэ зыщI куэдым я нахъыбэм хэхэсым щырахьэкI я псоукIэр зэтыракъутэу хэкуми нэкъуэжынукъым. Абы щхьэ я гупщысэхэми пщIэ иIэкъым. Ауэ мыхэм язныкъуэм хэкур зэхэзехуэ зыщI гупщысэхэр яIэщ. Я макъыр уэру къызэррикIым щхьэ жэгъуэгъу ялъагъу урысейм хэкурысым къытырпагъэкъузэ. Хэкурысхэри хэкIыпIэншэщ. ИкIи хэхэсхэр къэгъэзэжу хэкур лъэщ ящIын хуейщ икIи хэхэсым я гупщысэм и зэхэзехуэм хэкIыФхэкъым.
Лъэпкъыр дыгъэкIуэтэнущ. Лъэпкъыр зауэрэ банэрэкIэ едмыгъэухыу дыпщIантэурэ хэкур лъагэм дыIэтынущ.
Маргъущ везир саврум
19.08.14
23:01
Masal Değil Zamanın Gerçeklerine Bakalım
Masal Değil Zamanın Gerçeklerine Bakalım
Üç gün önce anvatandaydım. Düşlerimizin ve masalsı yaşantımızın mekanındaydım. Orada bir hafta kaldım. Çoğu kimsenin yaptığı gibi orada yiyip içebilirdim, turistik yerlerde keyif çatabilirdim, güzel videolar çekip kendimi tatmin edebilirdim, ya da bir güzel gönül eğlendirebilirdim ama yapmadım. Büyük ve kimsenin çözüm için kıyısından geçmediği sorunlarımız var. Diasporadan ahkam kesmek ve akıl vermek çok kolay. Ayakları yere basan ve dünya gerçeklerine uyan çözümler ihtiyacındayız. Pek çok notlar aldım. Bütün kesimlerden insanlarla konuştum. Sevindirici olan şudur ki dünya gerçeklerine uyan çözüm önerilerine halkımız açık. Adıge xabzenin dünya gerçeklerine uygun hale getirilip yaşanmasını vatandakiler de istiyor. Politik olarak şu anda dünyadaki gelişmeleri halkımız lehine çevirecek ve Rusya Federasyonunun da işine gelecek karşılıklı dengeye dayalı bir çözümü vatandakiler de arzuluyor. Vatandaki gözlemlerime dayanarak hem Çerkesce hem de Türkçe olarak çözüm önerilerini dile getireceğim. Kısır çatışmalardan beslenen ve şu ana kadar hiçbir çözüm üretemeyen herkesi karşıma alıyorum ve yazılarıma başlıyorum.
Pek çoğunuz vatana gitmekle herşeyin çözüldüğünü zannediyor. Orada harika bir doğa olduğunu, oranın cennet olduğunu, oraya gitmekle dilini ve kültürünü koruyabileceğini, orada geleneksel elbiseli xabzeye bağlı atalarımızın yaşadığını zannediyor ve bunları bulamayacaksınız.
Vatan demek halkın toplu düşüncesini yeşerdiği ve beraber yaşama arzusunun hayata geçtiği yer demektir. Bunun için de vatan için alınteri akıtmak ve çalışmak gerekmektedir. Önce yeniden kendimizin farkına varacağız ve vatanımızı yeniden hakkedeceğiz ve arzuladığımız yaşantıya da işte o zaman ulaşacağız.
маргъущ Vezir Savrum
19.08.2014 13:43